Geçen sene Küresel İnovasyon Endeksi 2020 sonuçlarını COVID-19 gölgesi başlığı ile paylaşmıştım. Bu sene de COVID-19 krizi altında Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) ve birçok kuruluşun katkılarıyla ülkelerin yıllık inovasyon performansı ölçümlenerek Küresel İnovasyon Endeksi 2021 raporu yayınlandı.
Pandeminin getirdiği sonuçlar inovasyon çıktılarını da etkilemektedir. Raporda 2020 yılında üretimin dünya genelinde %3.3 düştüğü belirtilmektedir. Bu dönemde bilimsel çalışmalardaki artışa ayrıca vurgu yapılmaktadır. Multidisipliner malzeme bilimi, çevre bilimleri, elektrik ve elektronik mühendisliği, multidisipliner kimya ve uygulamalı fizik alanlarında çalışmaların hız kazandığı vurgulanmaktadır.
132 ülkenin değerlendirildiği endekste Türkiye, tarihindeki en iyi sıralamaya ulaşarak 41’inci sıraya yükseldi. Türkiye, bu yıl endekste ulaştığı 10 basamaklık sıçrayışla ilk 50 ligine tekrar girerek, bu ülkeler arasında en büyük artışı kaydeden ülke oldu.
Bu yıl 14.sü yayınlanan Küresel İnovasyon Endeksi raporunda Türkiye’nin son 8 yıllık durumuna baktığımız zaman 2014’te 54, 2015’de 58, 2016’da 42, 2017’de 43, 2018’de 50, 2019’da 49, 2020’de 51 ve 2021 yılında 41. Sırada kendimize yer bulmuş olduk.
2019 ve 2020 yılında olduğu gibi bu yıl da Endeks temelde iki alt endeksten oluşarak ülkelerin inovasyon performansları ölçüldü. Bu endeksler:
- İnovasyon Girdi Alt Endeksi, ulusal ekonominin yenilikçi faaliyetleri mümkün kılan unsurlarını yakalayan beş temel alt endeksten oluşturulmuştur: 1) Kurumlar, 2) Beşeri sermaye ve araştırma, 3) Altyapı, 4) Pazar gelişmişliği ve 5) İş Gelişmişliği.
- İnovasyon Çıktı Alt Endeksi, ekonomilerin yenilikçi faaliyetlerinin sonucu olan iki temel alt çıktıdan oluşturulmuştur: 6) Bilgi ve teknoloji çıktıları ve 7) Yaratıcı çıktılar.
Türkiye Hangi Alanlarda Kazanıyor? Hangi Alanlarda Kaybediyor?
Ülkemizin sıralamadaki sıçrayışı elbette oldukça önemli. G20 ülkeleri içindeki ekonomik konumuz düşünüldüğünde ise yükselişin devam etmesi gerektiğini görmekteyiz.
Raporun Türkiye açısında sonuçlarına baktığımız zaman ilk olarak 2020 yılı Ar-Ge için Kamu Harcamaları dikkatimizi çekmektedir. Pandeminin getirdiği olumsuz koşullar devletlerin ar-ge harcamalarına ayırdığı payı ortalamada %2.8 düşürdüğü yönündedir. Aşağıdaki görselde düşüş yaşayan ülkeler arasında Türkiye’nin özellikle gösterilmesi, Türkiye’deki düşüşün daha üst boyutlarda olduğunun altını çizmektedir.
Diğer taraftan inovasyon performansımızın 10 sıra birden yükselmesi elbette oldukça önemlidir. Türkiye’nin son 4 yıllık karnesinde hem inovasyon girdi alt endekslerinde hem de inovasyon çıktı alt endekslerinde önemli ölçüde bir yükseliş söz konusudur. Özellikle en iyi sıralama elde ettiğimiz girdi alt göstergesi “Beşeri Sermaye ve Araştırma” ve çıktı alt göstergesi “Yaratıcı Çıktılar” insana verilen önemin boyutunu göstermektedir. Girişimcilik dünyasındaki başarılar ve melek ve risk sermayesi yatırımlarındaki artışın burada etkili sonuçlar oluşturduğunu söyleyebiliriz.
Göstergelerdeki sıralamamız diğer alt indekslerde kötü sonuçlar elde ettiğimizi söylemiyor. Örneğin “Altyapı” göstergesinde “Beşeri Sermaye ve Araştırma” göstergesine yakın bir puan elde etmemize rağmen ülke sıralamasında daha alt sıralarda kalmamız matematiksel olarak doğaldır.
Dünya inovasyon liderlerinde bu sene değişim var mı?
En yenilikçi ülkeler listesini görmeden Küresel inovasyon Endeksini bitirmek olmaz. Burada da son 6 senedir İsviçre’nin zirveyi kimseye kaptırmadığını görüyoruz. 2016 ve 2017’yi ikincilikle geçen İsveç ise 2018 yılında ikinciliği Hollanda’ya kaptırarak kendisine üçüncü sırada yer bulmuşken son 3 yıldır yine ikinciliğe yerleşmiş bulunuyor.
ABD ise son 3 senedir üçüncülüğünü korumaktadır. İngiltere ise son 2 senedir dördüncülüğünü korumaktadır. İsrail 2019’da ilk defa ilk 10 arasında kendisine yer bulmuşken 2020 yılında İsrail’in yerinde onuncu sırada Güney Kore’yi görmeye başladık. Bu sene de Güney Kore’nin ilk 10 içerisindeki hızlı yükselişi devam ederek beşinci sırada kendisine yer bulmuş oldu.
Sonuç olarak listede yer alan ülkelerde geçen seneye göre farklılık olmasa da en önemli değişimin Güney Kore’nin hızlı yükselişinin devam ettiğini yönünde olduğunu söyleyebiliriz.