İnovasyon Stratejisi – Nedir ve Nasıl Geliştirilir?

İyi bir strateji olmadan işletmelerin uzun vadeli başarı elde etmesi ve rekabet avantajı sağlaması oldukça zordur.

İstatistiklere göre; yöneticilerin % 96’sının inovasyonu, stratejik bir öncelik olarak tanımlamış bulunmaktadır. Bununla birlikte, açık bir İnovasyon Stratejisinin eksikliği, özellikle yerleşik şirketler için mevcut iş süreçlerinin yürütülmesinde temel bir sorundur.

Bir İnovasyon Stratejisi geliştirmek kendi başına zor olmamakla birlikte, onu genel iş hedeflerinizle ve çalışma yöntemlerinizle entegre bir şekilde yürütmek oldukça zaman ve efor gerektirir.

Sizlere kendi İnovasyon Stratejinizi geliştirmek için gerekli beş adımı tanıtacağız. Buna ek olarak, uzun vadeli başarı için en iyi seçimleri yapmak amacıyla stratejik hedeflerinizi eşlerken kullanılabilecek birkaç aracı da tanıtacağız.

İnovasyon Stratejisi Nedir?

İnovasyon, insanların kullanmak ve yararlanmak istedikleri yeni değerler ile ilgilidir; oysa strateji, rekabetçi hedeflere ulaşmayı desteklemek için örneğin pazarlama, operasyonlar, finans ve Ar-Ge’den yararlanma planıdır.

Açığa kavuşturmak gerekirse, İnovasyon Stratejisi, fikir yarışmaları gibi inovasyon sürecinin belirli aşamalarından ziyade özellikle yeni ürün ve hizmetler konusunda pazar portföyü oluşturmak için işletmenin misyonunu, vizyonunu ve değer teklifini haritalamakla ilgilidir. İnovasyon Stratejisi, mümkün olan en iyi sonucu elde etmek için inovasyon çalışmalarınızı basitleştirip yapılandırarak inovasyon performans beklentilerinizin sınırlarını belirler. Yani İnovasyon Stratejisi, istenen gelecek için açık bir yol haritası olarak tanımlanabilir.

Birleşik bir vizyona ve inovasyon için ortak hedeflere sahip olmak, geleneksel boşluk (işletmelerde departmanlar arası olan iletişim sorunu gibi ) ile savaşmaya ve operasyonel verimliliğinizi artırmaya yardımcı olacağından inovasyon hedeflerinizin genel iş hedeflerinizden ayrılmaması gerektiğini belirtmek önemlidir.

Örneğin, pazarlama alanını düşünürseniz, pazarlama stratejinizi genel iş hedeflerinizden ayırmak istemezsiniz, bunun yerine pazarlama stratejinizin ve girişimlerinizin genel iş planınıza ve vizyonunuza katkıda bulunmasına yardımcı olacak şekilde tasarlarsınız.

Aynı şey inovasyon için de geçerlidir. Daha büyük planınıza katkıda bulunması gerektiğinden, sadece bunun uğruna inovasyon yapmanın bir anlamı yoktur. Bu nedenle, bir İnovasyon Stratejisi geliştirmeye başlamadan önce inovasyonun, hedeflerinize ulaşmanıza nasıl yardımcı olduğunu bildiğinizden emin olmalısınız.

Strateji Seçim Kademeleri

İnovasyon Stratejisi geliştirme süreci, en iyiyi elde etmenin mümkün olan en optimum yola odaklanmanın yanı sıra bu seçimin arkasındaki nedenleri gerekçelendirerek bilinçli bir seçim yapmakla başlar.

Çoğu zaman, bunun için en iyi yaklaşım, alanınızdaki diğer rakiplere kıyasla daha fazla uygulayabileceğiniz çözümler üzerine bir dizi seçim yapmaktır.

Strateji seçimi kademelendirmesinin amacı, stratejiyi karmaşık, dağınık ve çoğu zaman derinden kafa karıştırıcı ve bölücü bir işten sistematik ve basit bir yaklaşıma dönüştürmektir.

Kademelendirme, herhangi bir işletmede sürdürülebilir strateji geliştirmeye ve uygulamaya yardımcı olabilecek beş adımdan oluşur:

İnovasyon Stratejinizi Geliştirmek için 5 Adım

1. İnovasyona yönelik hedefleri ve stratejik yaklaşımı belirlemek

Strateji seçimi kademesindeki ilk adım, kazanma arzunuzu tanımlamaktır. Diğer bir deyişle, inovasyon hedefleriniz ve İnovasyon Stratejinizin ardındaki nedeni ortaya koymaktır.

Diğer herhangi bir strateji gibi, İnovasyon Stratejinizi planlama süreci, hedeflerinizi tanımlamakla başlar: İnovasyon ile neyi başarmak istiyorsunuz?

Bir adım geriye gidersek, uzun vadeli iş hedeflerinizi ve orta vadeli (bir süre sonra bile) işinizi ileriye taşıyacak şeyleri düşünün. Daha önce de belirtildiği gibi, İnovasyon Stratejiniz iş hedeflerinizi desteklemeye yardımcı olacaktır veya bunun tersi de geçerlidir.

Tipik olarak, İnovasyon Stratejisinde iki farklı yaklaşım vardır: iş modeli inovasyonu ve mevcut iş modelinden yararlanma.

İş Modeli İnovasyonu

İş modeli inovasyonu, bir işletmenin misyonu da dahil olmak üzere finansal uygulanabilirliğini destekleyen yeni, benzersiz iş yapış biçimlerinin hayata geçirilmesine yönelik süreçlerin geliştirilmesidir. İş modeli inovasyonunun temel amacı, ürünlerin müşterilere teslim ediliş biçimini tekrardan tasarlamak ve ürün değerini artırıcı yeni gelir kaynaklarını sezinlemektir.

İş modeli inovasyonunun diğer amaçları, hedef segment, ürün veya hizmet teklifi ve gelir modeli seçimlerini ele almaktır. Operasyonel düzeyde iş modeli inovasyonu, odaklanma, kârlılık, rekabet avantajı ve değer yaratma üzerinedir.

İş modeli inovasyonu, bir işletmenin müşterilerine ve onun temeldeki işletim modeline yönelik değer teklifinde eşzamanlı ve karşılıklı olarak destekleyici değişiklikler yaparak avantaj yakalama ve değer yaratma sanatıdır.

İş modeli inovasyonu, işletmenizin rekabet avantajının derinlemesine anlaşılmasını gerektirir ve dört farklı şekilde ele alınabilir:

Mevcut İş Modelinden Yararlanma

Mevcut iş modelinden yararlanmak, sürekli iyileştirmeler yaparak artırımsal/ sürdürülebilir inovasyonlar elde etme anlamı taşır. İş modeli inovasyonunun aksine, mevcut iş modelinden yararlanan işletmelere stratejik odak ve yeni değer yaratmak için yeni iş modelleri oluşturmaktan ziyade işi iyileştirmeyi ana odak noktasına alır.

İnovasyona yönelik bu iki yaklaşıma dayanarak, üç yenilikçi tip belirleyebiliriz:

2. Pazarınızı Tanıyın: Müşteriler ve Rakipler

Strateji seçimi kademesinin ikinci adımı, faaliyet gösterdiğiniz pazarı ve değer sunduğunuz müşteri segmentini iyi tanımlamaktır.

İnovasyon yapabilmek ve müşterilerinizin ihtiyaçlarına cevap verebilmek için müşterilerinizin gerçekten ne istediğini dinlemeli ve anlamalısınız. Bunu yapabilmek için de pazar analizi şarttır. Ancak, rekabetçi ihtiyaçlar bireysel ve genellikle çok spesifik olduğundan, alanınızdaki başka bir rakip için işe yarayan bir strateji kopyalanmamalı ama stratejisi iyi tanımlanmalıdır. Pazar alanınızı tanımlamak önemli olsa da, benzersiz değer teklifiniz size özel İnovasyon Stratejisi ile ortaya çıkacaktır.

3. Değer Teklifinizi Tanımlayın

Sonraki ve muhtemelen en önemli adım, bu eşsiz değer teklifini tanımlamak olacaktır. Nasıl kazanacaksınız? Ne tür inovasyonlar işletmenizin bu değeri yakalamasına ve rekabet avantajı elde etmenize olanak sağlayacaktır?

İnovasyonun amacı rekabet avantajı yaratmak olduğundan, teklifiniz için daha fazla ödeme yapmaya istekli müşteriler için para ve zamandan tasarruf sağlayan değerler oluşturabilmelisiniz. Sunduğunuz değer, ekonomik değerden ziyade büyük bir sosyal fayda da sağlayabilir, ürününüzün daha iyi veya daha iyi performans göstermesini de sağlayabilir.

Benzersiz bir değer önerisi oluşturabilmek için, tartışmasız yeni pazarları belirleme ve kullanma becerisi önerilir. Bu, değer inovasyonu yoluyla yapılabilir.

Değer İnovasyonu ve Mavi Okyanus Stratejisi

Değer inovasyonu ilk olarak Mavi Okyanus Stratejisi adlı HBR makalesinde ve daha sonra aynı adı taşıyan kitapta tanıtıldı.

İşletmelerin rekabet ettiği pazarlar belirli bir süreden sonra zorlayıcı ve yıpratıcı hale gelmektedir. Bu durumda pazarlar, zorlu bir hale gelir, rekabet artar ve kızıl okyanusa dönüşür. Şirketlerin bu pazara yeni bir soluk getirmesi için mavi okyanus stratejisi önerilir.  Bu da yeni pazarlar yeni talep alanları yaratılarak başarılabilir.

Değer inovasyonunun amacı, endüstri hakkındaki mevcut anlayışınızın ötesine bakarak ve değer teklifinizi rekabetin dışında duracak şekilde yeniden düzenleyerek sürdürülebilir rekabet avantajı elde etmektir.

Yeni rekabet avantajı elde etmek, mavi okyanus olarak da adlandırılan rekabeti ilgisiz hale getirerek yapılır. Başarılı olmak için, mevcut ürün veya hizmetleri farklılaştırarak daha düşük maliyetle uyarlamak gerekir.

Farklılaşma + Düşük Maliyet = Sürdürülebilir rekabet avantajı

İşletmeler genellikle rakiplerini biraz daha rekabetçi fiyatla biraz daha gelişmiş ürün ve hizmetler sunarak taklit ederler. Rakipler ve taklitçiler hızlı saldırmak üzereyken, hem değer teklifi hem de kâr teklifi olağanüstü olmalıdır. Bu, iş modelinizi taklit etmeyi daha zor hale getirir ve bu mavi okyanusta yüzebilmeniz için en iyi şansı yaratır.

Değer inovasyonuna ulaşmak için rakiplerinizin hangi müşteri segmentlerine odaklandığını ve bu segmentlerin yeni teklif hedeflerinizle nasıl örtüştüğünü açıklamaya çalışın. Mevcut ürünlerinizden herhangi birini farklı pazar veya segmentler için farklılaştırmanın mümkün olup olmadığını araştırın.

4. Temel Yeteneklerinizi Değerlendirin ve Geliştirin

Strateji seçimi kademesindeki ilk üç adım gerçekten tek bir şeye bağlanır; kazanmak için gereken temel yetenekleriniz. İnovasyon Stratejinizin yürümesi için gerekli yetenekler kümenizi değerlendirirken şu faktörleri göz önünde bulundurun: Kültür, Ar-Ge, Davranışlar, Değerler, Bilgi ve Beceriler.

Örneğin, çığır açan bir teknoloji sunma konusunda kazanmak istiyorsanız, bunu yapabilmek için dahili becerilere ve bilgiye sahip olmalısınız. Veya çok iyi bir açık inovasyon Stratejisine sahip olmalısınız. Bu yetenekleri bağlama ve geliştirme yeteneği inovasyon için anahtardır.

5. İnovasyon Tekniklerinizi ve Sistemlerinizi Kurun

Son olarak, İnovasyon stratejinizi ölçeklenebilir ve entegre bir şekilde yürütebilmek için hangi sistemlerin yerinde olması gerektiğini öğrenmelisiniz.

Tanımlama: İnovasyon altyapı elemanlarımızı birbirine bağlayabilmek için hangi inovasyon tekniklerine ve sistemlerine ihtiyacımız var? İnovasyon Stratejimizin sonuçlarının ölçülmesini destekleyen ve ölçmeye yardımcı olan en önemli sistemler nelerdir?

Bu sistemler aşağıdaki unsurları içerir:

• Özellikle teknoloji ile ilgili olarak işletme Ar-Ge’sinin rolü,
• İnovasyonla ilgili eğitim ve gelişme faaliyetlerinin rolü,
• İşletmenin bulunduğu sanayi bölgesinin yapılanması ,
• Üretim, pazarlama ve finans sistemleri.

Oyna-Kazan Strateji Kanvası

Artık inovasyonda başarılı olmak için hangi stratejik seçimleri yapmanız gerektiğini bildiğinize göre, bu seçimleri artık haritalama zamanı geldi. Bunun için bir Oyna – Kazan Strateji Kanvası geliştirilmiştir. Bu Kanvas, stratejinizin geçerli olması için neyin doğru olması gerektiğini belirlemenize yardımcı olacaktır.

Kanvasın işletmeniz İnovasyon Stratejisi için uygulanabilecek boş haline ulaşmak için tıklayınız.

Kanvas’ın örnekli, yol gösterici haline ulaşmak için tıklayınız.

Bir Strateji Olarak Tersine Mühendislik

Tersine mühendislik, stratejik seçiminizin kapsamlı olmasını sağlamak için kullanılabilecek strateji kanvasının bir parçasıdır. Tersine mühendislik, doğrudan yenilikçi fikirlere güvenmek yerine bilinçli seçimler yapmak için geçerli testler tasarlamanızı ve gerçekleştirmenizi sağlar.

Tersine mühendislik, geçerli seçenekleri eleştirel bir şekilde değerlendirmek ve ilgili seçenekleri sürece ve stratejiye bağlı kılmak için tüm karar vericileri dahil etmenize yardımcı olur.

Tersine mühendislik, “koşullara sahip olmak güzel” i tanımlamak gibi sorulara cevap bulmak için yardımcı olur: Doğru olandan ziyade neyin doğru olması gerekir? Bu soru, gerçekten önemli olan faktörleri analiz etmeye odaklanmanıza yardımcı olur.

Test, genellikle bir strateji geliştirmenin en zaman alıcı ve pahalı kısmı olduğundan, ne kadar az test yapmanız gerekiyorsa o kadar iyidir. Yalnızca gerçekten bilmeniz gerekenleri belirlemek için tersine mühendislik uygulamaları yapmak bize yardımcı olur.

Bu nedenle, stratejinizin çalışması için ve neyin doğru olması gerektiğini öğrenmek için aşağıdaki hususları göz önünde bulundurun: Segmentler, Kanallar, Müşteriler, Yetenekler, Maliyetler, Rekabet

Sonsöz

İnovasyon Stratejileriniz için artık nerden başlamanız ve hangi yol haritasını takip etmeniz gerektiğini artık biliyorsunuz! Kurumsal inovasyon yönetiminin temel ve ilk aşaması olan strateji, inovasyon faaliyetlerinizin başarılı yürütülebilmesi ve sürdürülebilir olabilmesi için öncelikli dikkate alınması gereken bir konudur.

Yazarlar:

Dr. Ahmet Çubukcu

Furkan Doğan

Kaynak: Viima