Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından bu sene 17.si yayımlanan Küresel İnovasyon Endeksi (KİE) 2024 Raporu’na göre, Türkiye geçen yıla göre 2 sıra yükselerek 133 ülke arasında 37. Sırada yer buldu.
Böylelikle Türkiye 37.lik ile en iyi sıralamayı elde ettiği 2022 senesindeki performansını yakalamış oldu. Genel sıralamada 37. sırada yer alan Türkiye üst-orta gelirli 34 ülke arasında 3. sıraya yükseldi. Bu sıralamanın birinci sırasında Çin, ikinci sırasında ise Malezya yer aldı.
Türkiye’nin Güçlü Yanları’nı şöyle özetleyebiliriz:
- Özellikle patent başvurularında Türkiye önemli bir ilerleme göstermiştir.
- Çin ve Türkiye gibi orta gelirli ekonomiler, inovasyon çıktıları bakımından yüksek gelirli rakiplerini önemli ölçüde geride bırakmıştır.
- Türkiye, Yaratıcı Çıktılar kategorisinde 16. sıraya yükselmiştir. Özellikle, Marka ve Endüstriyel Tasarımlar gibi Maddi Olmayan Varlıklarda dünya genelinde 1. sırada yer almıştır. Genel olarak Maddi Olmayan Varlıklar kategorisinde ise 4. Sırada yer almıştır.
- Özetle Türkiye en büyük atılımını Yaratıcı Çıktılar ve Yaratıcı Çıktıların altında Maddi Olmayan Varlıklar ’da yapmıştır.
Raporun yayınlandığı gün aynı zamanda bir de akademik çalışmam yayınlandı. Çalışmamda Türkiye’nin 2013-2023 yılları arasındaki KİE göstergelerini analiz etmiş ve analiz sonuçlarına göre de, Bilgi ve Teknoloji Çıktıları (%100) ile Yaratıcı Çıktılar (%75.5)’ın Türkiye’nin inovasyon skorunun oluşumunda en açıklayıcı ve etki eden faktörler olarak tespit etmiştim. Çalışmamın tamamına buradan erişebilirsiniz.
2024 verileri de geçtiğimiz son 11 yılın analiz sonuçlarını desteklemektedir. Özellikle Yaratıcı Çıktılar kategorisi Türkiye’nin tekrardan dünya ligindeki sıralamasında yükselişine geçmesini sağlamıştır. Buna rağmen Türkiye özellikle Girdi faktörlerinde hala istenilen performansı sergileyememektedir.
Bildiğiniz üzere KİE ölçümlemesi ‘İnovasyon Girdi Alt Endeksi’ ve ‘İnovasyon Çıktı Alt Endeksi’ olarak iki temel alt endekse dayanmaktadır. İnovasyon Girdisi Alt Endeksi, ulusal ekonominin yenilikçi faaliyetlere olanak sağlayan parametrelerini yakalayan beş farklı endeksten oluşmaktadır. İnovasyon Çıktısı Alt Endeksi ise ekonomideki inovatif faaliyetlerin sonucu olan iki endeksten oluşmaktadır. Her iki alt endeks de ülkelerin genel KİE puanlarının hesaplanmasında aynı ağırlığa sahiptir. Genel KİE puanı, iki alt endeksin ortalaması alınarak hesaplanmaktadır.
Türkiye’nin Zayıf Yanları’nı ise şöyle özetleyebiliriz:
- Kurumlar kategorisinde Türkiye şimdiye kadarki en kötü performansı sergilemiştir. Girdi Alt Endekslerinden olan Kurumlar, inovasyonu destekleyen kurumsal çerçevelerin ve politikaların etkinliği ile ilgili bileşenlerden oluşmaktadır.
- Yüksek teknoloji ve BT hizmetlerinin ithalatı üst seviyelerdedir.
- Eğitime ayrılan harcamalar düşüş eğilimini sürdürmektedir. Eğitime yapılan harcamada Türkiye, 133 ülke arasında 111. Sıradadır.
- Ortak girişimler ve stratejik ittifaklar başta olmak üzere açık inovasyon faaliyetlerinde hala toparlanma gözükmemektedir.
Sonuç olarak bazı Çıktı Alt İndesklerinde oldukça iyi durumda olmamıza rağmen özellikle Kurumlar, Beşeri Sermaye ve İş Gelişmişliği gibi Girdi Alt Endesklerinde hala istenilen seviyelerde değiliz.
Raporun tamamına bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.