Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından bu sene 18.si yayımlanan Küresel İnovasyon Endeksi (KİE) 2025 Raporu’na göre, Türkiye geçen yıla göre 6 sıra gerileyerek 139 ülke arasında 43. Sırada yer buldu.
Böylelikle Türkiye 37.lik ile en iyi sıralamayı elde ettiği 2022 ve 2024 senesindeki performansının tekrar gerisine düşmüş oldu. Genel sıralamada 43. sırada yer alan Türkiye üst-orta gelirli 36 ülke arasındaki 3. sıradaki pozisyonunu korumuş oldu. Bu sıralamaya da ilk defa 2024 yılında (o zaman 34 üke dahildi) girmiştik. Bu sıralamanın birinci sırasında Çin, ikinci sırasında ise yine Malezya yer aldı. Bununla birlikte Çin ilk defa tüm ülkeler arasında ilk defa 10.lukla ilk 10’a girmiş oldu. Çin’in özellikle son yıllarda Ar-Ge yatırımlarını hızla artırması ve uluslararası patent başvurularında liderliği üstlenmesi, ülkeyi ilk 10’a taşıyan en kritik faktörler arasında gösterildi.
Bildiğiniz üzere KİE ölçümlemesi ‘İnovasyon Girdi Alt Endeksi’ ve ‘İnovasyon Çıktı Alt Endeksi’ olarak iki temel alt endekse dayanmaktadır. İnovasyon Girdisi Alt Endeksi, ulusal ekonominin yenilikçi faaliyetlere olanak sağlayan parametrelerini yakalayan beş farklı endeksten oluşmaktadır. İnovasyon Çıktısı Alt Endeksi ise ekonomideki inovatif faaliyetlerin sonucu olan iki endeksten oluşmaktadır. Her iki alt endeks de ülkelerin genel KİE puanlarının hesaplanmasında aynı ağırlığa sahiptir. Genel KİE puanı, iki alt endeksin ortalaması alınarak hesaplanmaktadır.
Raporda dikkatimi çeken önemli bir faktör genel sıralaması düşmüş olmasına rağmen Türkiye, yükselişini devam ettiren bir ülke olarak lanse edilmektedir. Alt endekslere baktığımız zaman düşüş yaşadığımız endeskler olmakla birlikte puanımızın arttığı endeksler de mevcut.
Kurumlar, Beşeri Sermaye ve Araştırma, Altyapı ve İş Gelişmişliği puanımızın arttığı alt endeksler olurken Pazar Gelişmişliği, Bilgi ve Teknolojileri Çıktıları ve Yaratıcı Çıktılar düşüş yaşadığımız endeksler olmuştur. Yani girdi parametrelerimiz genel olarak iyileşme kat ederken çıktı faktörlerinde gerileme yaşamış görünüyoruz. Türkiye, Yaratıcı Çıktılar kategorisinde 2024 yılında çok ciddi yükselmişti. Özellikle, Marka ve Endüstriyel Tasarımlar gibi Maddi Olmayan Varlıklarda dünya genelinde 1. sırada yer almış; genel olarak Maddi Olmayan Varlıklar kategorisinde ise 4. Sırada yer almıştı. Bu sene ise 4. sıradan 10. sıraya kadar bu alanlarda gerilemiş durumdayız.
Bakalım 2026 ne getirecek?